??? ???? ???? ???
???? ??? ???
失而不戀 民斯敬之矣
???? ?????
―??? ‘????(牧民心書)’ ‘????’? ?? ?? ???? ???(牧民官), ? ??? ??? ? ?? ???? ????? ????? ??? ????. ???? ???? ???? ?? ????. ??? ?? ????? ??? ??? ???.
“??? ??? ??? ??? ??? ?? ???? ???? ????? ????? ???? ??? ??? ??? ??? ?? ??? ?? ??? ?? ? ??? ???? ???, ????? ?? ???? ??? ???. ?????? ?? ???? ???? ??? ?? ? ??? ?? ?? ?? ??.”
?? ? ?? ??? ? ?? ? ????? ? ???? ????? ??? ?? ??? ??. ?? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ???. ???????? ??? ??? ?? ?? ???? ???? ???? ????. ????? ???? ???? ??? ?? ?? ??? ?? ‘????’? ?? ? ??? ???. ?? ??? ??? ??? ???? ??.
“??? ??? ??? ???? ?? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ??? ??? ???? ?? ????? ?? ?? ??? ????? ?? ??? ?? ????? ?? ??, ??? ??? ???? ??? ??? ???.”
? ?? ?? ??? ?? ?? ??? ?? ??? ? ?? ??? ????. ?? ??? ?? ?? ??? ???. ?? ?? ?? ??? ??? ??? ???? ?? ??? ? ?? ???? ?? ?? ?? ?? ?? ??? ??? ??? ?? ?? ?? ????? ???, ??? ?? ??? ???? ??? ?? ???? ??? ??? ??? ?? ??? ?? ???? ? ???. ??? ??? ??? ??? ??? ??? ?? ??? ????? ????, ??? ?? ??? ???? ??? ? ? ?? ???.
???(丁若鏞·1762~1836)? ??? ??(羅州), ?? ??(茶山)??. ?? ??? ??? ??? ?????? ??? ???. ‘????’ ‘????’ ‘????’ ? ?? ??? ???.
??? ??????? ?????